کتابخانه ديجيتال دانشگاه اديان و مذاهب، به عنوان نخستین کتابخانه‌ی دیجیتال در این حوزه، به همت کتابخانه‌ی تخصصی دانشگاه ادیان و مذاهب راه‌اندازی شد.
آقاي محمدی شجاعي، مدير کتابخانه تخصصي دانشگاه اديان و مذاهب، در گفت‌و‌گويي با واحد اطلاع رساني کتابخانه، در اين باره گفتند: امروزه در دنيا کتابخانه دیجیتال بحث جدیدي است و به دهه اخیر باز می گردد به‌ویژه در ايران در 5 و 6 سال اخیر بحث داغ کتابخانه هاست. به اصطلاح با تب کتابخانه‌ی ديجيتال روبرو هستیم. کتابخانه دیجیتال کتابخانه ای است که مي توان از ديدگاههاي مختلف آن را تعريف نمود. كتابخانه ديجيتال، كتابخانه اي است كه در آن منابع تمام متن و خدمات کتابخانه ای به صورت دیجیتال در اختیار کاربران قرار می گیرد، کتابخانه‌ها و مراکز اسناد علاوه بر نگهداری اصل منابع خود، به دو دليل، نياز به نگهداری فرم ديجيتال شده (Digitized) آنها را نيز دارند: دليل اول، گرانبها بودن پاره‌ای از منابع کتابخانه می‌باشد که محدوديت‌های زيادی را در استفاده از آنها ايجاد می‌کند و کتابخانه‌ها می‌توانند با ارائه فرم رايانه‌ای آنها مقدار قابل توجهی از نياز مراجعين را برطرف کنند. دليل دوم، نياز به دسترسی از راه دور (از طريق اينترنت) به منابع و مدارک می‌باشد که جز با تبديل آنها به فرم رايانه‌ای امکان‌پذير نمی‌باشد. برای پاسخگویی به این نیازها، نرم‌افزار پيشرفته نگهداری منابع الکترونيک علاوه بر امکان ذخيره و مديريت منابع الکترونيک، امکان ايجاد محدوديت در نحوه دسترسی به اين منابع و تهيه آمار از آنها را نيز در اختيار کتابخانه‌ها و مراکز اسناد قرار می‌دهد.
ايشان در ادامه به بيان مراحل کارشناسي و راه‌اندازي اين کتابخانه پرداختند و گفتند: بر اين اساس، کارگروهي متشکل از خبرگان انفورماتيک و کتابخانه تشکيل شد تا نرم‌افزارهاي موجود در بازار را با دقت مورد بررسي قرار دهند. اين کار با تلاش دوستان و پس از شش ماه به سرانجام رسيد. من همين‌جا از استاد گرامی جناب آقای علیرضا شجاعی و نيز، همکار گرامی‌مان در بخش انفورماتیک جناب آقاي حسيني تشکر می‌کنم. یکی از بحث های اساسی در راه اندازی کتابخانه دیجیتال مسئله ، نرم افزار و سخت افزار و شبکه است پس از انتخاب نرم‌افزار، در گام بعدي، انتخاب سِروری که بتواند همه‌ی نيازهاي ما را برطرف کند، از اهميت بالايی برخوردار بود. به لطف خدا سرور مناسبی نيز شناسايي و تهيه شد و مي توانم بگویم زيربنا و شالوده‌ی کار کتابخانه‌ی ديجيتال به بهترين وجه ساخته شد.
در شهريورماه امسال برنامه نصب و در شبکه داخلي دانشگاه به شکل LAN مورد استفاده قرار گرفت و طي اين مدت اشکالات برنامه شناسايي و برطرف شد و در نهايت، نوزده دي‌ماه، همزمان با هفته اهداي کتاب، به صورت نهايي برای استفاده همگان بر روی وب قرار گرفت.
وي در باره تعداد کتاب هاي بارگزاري شده و نيز منبع تهيه آنها گفت: در حال حاضر بيش از 8000 کتاب به زبان‌هاي فارسي، عربي و انگليسي، شامل کتاب‌ها و پایان‌نامه‌های دانشگاه و نيز کتاب‌هاي لاتين مجموعه سازي‌شده در موضوعات گوناگون است. يکي از مشکلات اين طرح، رعايت قانون کپي رايت در سطح بين‌المللي است. از آنجا که کشور ما قانون کپي رايت را امضا نکرده است، ما هم نمي‌توانيم فعاليت‌هاي بين‌المللي‌مان را به صورت اصولي برنامه‌ريزي کنيم. در پايان‌نامه‌هاي دانشجويان هيچ مشکلي نداريم و دانشگاه به نوعي صاحب حقوق پايان نامه‌هاست. در زمينه‌ی کتاب‌هاي فارسي نيز بايد با هماهنگي ناشران کتاب‌ها را در سايت قرار دهيم.
براي تهيه‌ی فايل‌ها هزينه‌ی خاصي متحمل نشدیم. امروزه همه‌ی محققان براي خودشان آرشيوهاي کوچک و بزرگی از منابع ديجيتال دارند. ما سعي کرديم اين فايل‌ها را جمع‌آوري، پالايش و دسته‌بندي کنیم. البته کار را تمام شده نمی‌دانیم و از دریافت فایل‌های جدید استقبال مي‌کنیم. پژوهش‌گران با اهدای فایل‌هایشان می‌توانند مطمئن باشند که هم دیگران مي‌توانند از آرشيو استفاده کنند و هم اينکه این اطلاعات ارزشمند در محیطی امن محفوظ خواهد ماند.
همچنين درباره نحوه استفاده مراجعان از منابع ديجيتال موجود گفت: ما مراجعه کنندگان را به دو دسته تقسيم کرده‌ايم: 1. کاربران اينترنتي، یعنی همه کساني که از بيرون دانشگاه وارد کتابخانه ديجيتال مي‌شوند، مي‌توانند به فهرست کتاب‌ها دست پیدا کنند و هر منبعي را که می‌خواهند، 20 صفحه اول هر منبع را ببينند ومطالعه کنند. 2. کاربران اينترانتي دانشگاه، يعني افرادي که از داخل دانشگاه وارد کتابخانه ديجيتال مي‌شوند که مي‌توانند تمام متن منبع را مشاهده و مطالعه کنند.
وي درباره جايگاه و نسبت کتابخانه ديجيتال و آنالوگ گفت: کتابخانه‌ی ديجيتال با تمام امکانات و امتيازاتي که دارد، هرگز نمي‌تواند جايگزين کتابخانه‌ی آنالوگ شود. از اين‌رو ما براي تقويت بخش آنالوگ نيز کار‌هاي زیادی کرده‌ایم. با بسياري از کتابخانه‌هاي معتبر ايران قراردادهاي همکاري بسته‌ايم و مراجعين کتابخانه اگر کتابی را بخواهند که در کتابخانه دانشگاه نباشد و در کتابخانه‌هاي طرف همکاري ما موجود باشد، منابع درخواستی می‌توانیم آن را برایشان بیاوریم یا نسخه‌ای از آن براي کتابخانه‌ی دانشگاه تهيه کنیم.
سخن پاياني: جا دارد که از حمايت‌ها و تلاش‌های رياست محترم دانشگاه، حاج آقاي نواب، معاون محترم پژوهش آقای حدادی و مدير انفورماتيک دانشگاه آقای درودگر، تشکر کنم که بدون پشتيباني آنها اين کار انجام شدني نبود. از همه‌ی دانش‌پژوهان تقاضا مي‌کنم که اين کار جديد را مورد بررسي قرار دهند و در رفع خطاها و کامل کردن پروژه ما را یاری کنند . براي به حد مطلوب رسيدن، به نقدها و نظرهای مراجعه‌کنندگان نیاز داریم.
